Bilim Adamlarının Hayatı
Albert Einstein (1879 -
1955)
İnsanlık tarihinin en yaratıcı zekalarından biri olan Alman
asıllı ABD'li fizikçi.
20. yüzyılın başlarında geliştirdiği
kuramlarıyla ilk kez kütleyle enerjinin eşdeğerliğini kanıtladı.
Uzay,
zaman ve kütle çekimi üzerine tümüyle yeni düşünme yolları önerdi.
Işık
ve kütle çekim için geliştirdiği özel ve genel görelilik kuramlarıyla,
Newton'dan sonra fizikte yeni bir çığır açtı.
Alexander Fleming
(1881 - 1955)
İskoç hekim. 1928 yılında, laboratuarında bir tür
bakteri üzerine çalışırken, kültür ortamında oluşan küf mantarının
çevresindeki bakterilerin gelişemediğini gözlemledi.
Bu küf
mantarının bakterilerin çoğalmasını engelleyen bir madde salgıladığını
saptayan Fleming, bu maddeye "penisilin" adını verdi.
Böylece
bakterilere karşı antibiyotik kullanımını başlattı.
Alexander
Graham Bell (1847 - 1922)
İskoç asıllı ABD'li buluşçu. Bell
ailesi, yıllar boyunca güzel konuşma üzerine çalışmış bir aileydi.
Bu
ailenin bir üyesi olan Graham Bellde çalışmalarını sesin iletimi ve bu
yolla iletişim kurma üzerinde yoğunlaştırdı.
Bunun sonucu olarak
1876'da telefonu icat etti.
Graham Bell sayesinde hayatımıza giren
telefon, çağımızın en önemli buluşlarından biri sayılıyor.
Alfred
Wegener (1880 - 1930)
Alman metorolog ve yerbilimci. Kıtaların
kayması kuramını ortaya attı.
Wegener, başlangıçta tüm kıtaların
Pangea adında tek bir kıta olduğunu, sonradan parçalanıp dağılarak
zamanla günümüzdeki yerlerine ulaştığını ileri sürdü.
Kuzey Kutbu'nun
araştırılmasına katkıları oldu.
Blaise Pascal (1623 - 1662)
Fransız
matematikçi, fizikçi ve felsefeci. Küçük yaşlardan beri bilimle uğraşan
Pascal, 16 yaşında "Konikler Üzerine Deneme" adlı kitabı yazdı.
18
yaşında bir hesap makinesi icat etti. Atmosfer basıncı, sıvıların
dengesi, hidrolik pres, aritmetik üçgen konularında birçok çalışması
var.
Fermat ile birlikte olasılıklar hesabını da buldu.
Cahit
Arf (1910 - 1997)
Türk matematikçi. Doktora yapmak için gittiği
Almanya'da matematikçi Helmut Hasse ile birlikte önemli çalışmalar
yaptı.
Bu çalışmalar sonunda matematikte Hasse-Arf Kuramı'nı
geliştirdi.
"Arf değişmezi", "Arf halkaları" ve "Arf kapanışları"
gibi adıyla anılan matematiksel terimleri bilim dünyasına kazandırdı.
TÜBİTAK'ın
kuruluşunda önemli rol oynadı.
Edwin Hubble (1889 - 1953)
ABD'li
astrofizikçi. Güneş Sistemi'ni barındıran Samanyolu'ndan başka
gökadalar da bulunduğunu saptadı.
Yaptığı gözlemler sonunda
gökadaların, aralarındaki uzaklıkla bağlantılı bir hızla birbirlerinden
uzaklaştıklarını buldu.
Bu, evrenin genişlemekte olduğu düşüncesini
destekleyen bir keşif oldu.
Feza Gürsey (1921 - 1992)
Türk
kuramsal fizikçi. Matematiksel fizik ve yüksek enerji fiziği üzerine
çalışmalar yaptı.
Çalışmalarıyla 1968'de TUBİTAK Bilim Ödülü, 1977'de
Oppenheimer Ödülü, 1979'da Einstein Madalyası ve ilerleyen yıllarda
çeşitli kurum ve kuruluşlardan ödüller ve onursal doktoralar kazandı.
Galileo
Galilei (1564 - 1642)
İtalyan fizikçi, gökbilimci ve yazar.
Bütün
cisimlerin yere aynı hızda düştüğünü keşfetti, eylemsizlik ilkesini ilk
kez formüle etti.
Sarkacın salınımlarındaki eşzamanlılığı saptadı.
Teleskop
kullanarak evreni gözlemleyen ilk kişi oldu.
Dünya'nın Güneş
çevresinde döndüğünü söyledi, ama Engizisyon'un baskısı altında bu
görüşünü geri almak zorunda kaldı.
Gregor Johann Mendel (1822 -
1884)
Kalıtımbilimin öncüsü Avusturyalı botanikçi.
Bitkiler
üzerinde yaptığı çalışmalarda, bir türün özelliklerinin kalıtım yoluyla
sonraki kuşaklara aktarıldığını buldu.
Mendel'in öne sürdüğü ilkeler,
20. yüzyılın başlarında yapılan deneylerle doğrulandıktan sonra,
kalıtım kuramının bütün canlılar için geçerliliği saptanarak,
biyolojinin temel ilkelerinden biri haline geldi.
Guiglielmo
Marconi (1874 - 1937)
İtalyan fizikçi ve buluşçu. İlk başarılı
telsiz telgraf sistemini geliştirdi.
Kısa dalga radyo iletişimi
üzerine yaptığı çalışmalarla modern uzun erimli radyo yayımcılığının
gelişmesini olanaklı kıldığı için, radyonun babası olarak bilinir.
Başka
bilim insanlarının katkılarıyla geliştirilen radyo, televizyonun
bulunuşuna dek en önemli kitle iletişim aracı olarak kaldı.
İhsan
Ketin (1914 - 1995)
Türk yerbilimci. Tüm Türkiye'de
gerçekleştirdiği çalışmalar sonucunda ülkemizdeki deprem bölgelerini
belirledi.
Kuzey Anadolu Fay'ının yapısını inceledi ve tanımladı.
Anadolu'nun batıya kaydığını ortaya koyan da odur.
Çalışmalarıyla
yerbilim alanında birçok bilinmeyeni aydınlatan Ketin, bu alanda
başarılı öğrenciler de yetiştirdi.
İsaac Newton (1642 - 1727)
İngiliz
fizikçi, matematikçi, gökbilimci. Evrensel çekim yasasını keşfetti.
Ağırlık
dediğimiz şeyle gökcisimleri arasındaki çekimin aynı şey olduğunu
anladı.
Mekaniğin özünü oluşturan çalışmalar ve ışık üzerine deneyler
yaptı.
Leibniz'le aynı zamanda diferansiyel hesabın temellerini
attı.
James Watt (1736 - 1819)
İskoç bilim adamı ve
buluşçu.
Geliştirdiği buhar makinesi sanayi devrimini başlatacak ve
insanlık tarihinde yeni bir çığır açılacaktı.
Watt ayrıca, güç
ölçümünü standartlaştırabilmek amacıyla bir atın belli bir sürede
yaptığı işi ölçerek "beygir gücü" adını verdiği bir güç birimi
tanımladı.
Johannes Kepler (1571 - 1630)
Alman gökbilimci.
Dünya'nın
ve diğer gezegenlerin eliptik bir yörüngede Güneş'in çevresinde
dönmesiyle ilgili üç yasayı ortaya koydu.
Copernicus'tan bu yana
Dünya ve öteki gezegenlerin Güneş çevresinde dairesel yörüngelerde
dolandıkları düşünülüyordu.
Karl Werner Heisenberg (1901 - 1976)
Alman
fizikçi ve felsefeci. 1925 yılında kuantum mekaniğinin matris biçimini
geliştirdi.
Bu buluşuyla Nobel ödülü kazanan fizikçi, asıl ününü 1927
yılında yayımladığı belirsizlik ilkesine borçludur.
Ayrıca
girdaplanmanın hidrodinamiği, atom çekirdeği, kozmik ışınlar ve temel
parçacıklar gibi konularda önemli çalışmaları var.
Louis Pasteur
(1822 - 1895)
Fransız kimyacı ve biyolog. Fermantasyon üzerine
çalıştığı sırada, mikropların kendiliğinden üremesinin söz konusu
olmadığını gösterdi.
Bazı içeceklerin uzun süre saklanmasını sağlamak
üzere geliştirdiği yöntem "pastörizasyon" adıyla anılır.
Şarbon
aşısını keşfetti. Onu asıl üne kavuşturan kuduz aşısını bulması oldu.
Margaret
Mead (1901 - 1978)
ABD'li antropolog (insanbilimci). Okyanusya
halklarıyla ilgili kültürel çalışmalarıylaadını duyurdu.
Kadın
hakları, çocuk yetiştirme, ahlak, nükleer silahlanma ırklararası
ilişkiler, uyuşturucu kullanımı, nüfus planlaması, dünyadaki açlık gibi
birçok sorunu inceledi ve kültürel farklılıklar konusunda yeni fikirler
geliştirdi.
Marie Curie (1867 -
1934)
Radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalarla iki kez Nobel
Ödülü kazanan Polonya asıllı Fransız fizikçi.
Uranyumla yaptığı
deneyleri sonucu radyoaktiviteyi keşfetti. Toryumun radyoaktif
özelliğini buldu ve radyum elementini ayrıştırdı.
Çalışmalarıyla bir
çığır açan Curie, Nobel ödülü alan ilk kadın, bu ödülü iki kere alan ilk
bilim insanı oldu.
Max Planck (1858 - 1947)
Alman
kuramsal fizikçi. Kuantum kuramını geliştirdi. Termodinamik yasaları
üzerine çalıştı.
Kendi adıyla anılan Planck sabitini ve Planck ışınım
yasasını buldu.
Ortaya attığı kuantum kuramı, o güne değin bilinen
fizik yasaları içinde devrimsel ve çığır açıcı nitelikteydi.
Michael
Faraday (1791 - 1867)
İngiliz fizikçi ve kimyacı.
19.
yüzyılın en büyük bilim adamlarından biri olan Faraday, elektromanyetik
indüklemeyi, manyetik alanın ışığın kutuplanma düzlemini döndürdüğünü
buldu.
Elektrolizin temel ilkelerini belirleyen de odur.
Klor
gazını sıvılaştırmayı ilk kez o başarmış, elektrik motorunu ve dinamoyu
icat etmişti.
Nieis Bohr (1885 - 1962)
Danimarkalı
fizikçi. Kuantum kuramını atom yapısının belirlenmesinde ilk kez
uygulayarak, kendi adıyla anılan atom modelini oluşturdu.
Kuantum
fiziğinin gelişmesinde 50 yıla yakın bir süre öncü rolü oynadı.
Ayrıca
atom çekirdeğinin sıvı damlacığı modelini geliştirdi.
Sigmund
Freud (1856 - 1939)
Avusturyalı hekim. Psikiyatride "psikanaliz"
adı verilen bir yöntem geliştirdi.
Buna göre, ruhsal sorunların
kaynağını, hastaların bastırdıkları ve bilinçaltına ittikleri sorunlarda
aradı.
Hastaların bilinçaltındaki duygularını yüzeye çıkarmaya
dayalı "psikoterapi" adı verilen bir yöntemle hastalarını iyileştirmeye
çalıştı.
Thomas Alva Edison (1847 - 1931)
Bini aşkın buluş
yapan ABD'li buluşçu.
Elektrik ampulü, gramofon, film gösterme
aygıtı gibi buluşlarıyla günlük yaşamda vazgeçilemeyen aletlerin babası
oldu.
İlk deneylerine on yaşında başlayan Edison, öldüğünde geriye
bini aşkın buluş ve gözlemleriyle dolu 3400 not defteri bırakmıştı.
Wilheim
Conrad Röntgen (1845 - 1923)
Alman fizikçi. Modern fizik çağını
başlatan ve tıpta çığır açan bir buluş olan X ışınlarını buldu.
Röntgen,
başlangıçta bu ışınların yapısını tam olarak anlayamadığı için onları,
bilinmeyen anlamında "X" olarak adlandırdı.
Kağıt, tahta, alüminyum
gibi opak maddelerin içinden geçebilen bu ışınlar, sonraları Röntgen
ışınları olarak anılmaya başlandı.
Albert Einstein (1879 -
1955)
İnsanlık tarihinin en yaratıcı zekalarından biri olan Alman
asıllı ABD'li fizikçi.
20. yüzyılın başlarında geliştirdiği
kuramlarıyla ilk kez kütleyle enerjinin eşdeğerliğini kanıtladı.
Uzay,
zaman ve kütle çekimi üzerine tümüyle yeni düşünme yolları önerdi.
Işık
ve kütle çekim için geliştirdiği özel ve genel görelilik kuramlarıyla,
Newton'dan sonra fizikte yeni bir çığır açtı.
Alexander Fleming
(1881 - 1955)
İskoç hekim. 1928 yılında, laboratuarında bir tür
bakteri üzerine çalışırken, kültür ortamında oluşan küf mantarının
çevresindeki bakterilerin gelişemediğini gözlemledi.
Bu küf
mantarının bakterilerin çoğalmasını engelleyen bir madde salgıladığını
saptayan Fleming, bu maddeye "penisilin" adını verdi.
Böylece
bakterilere karşı antibiyotik kullanımını başlattı.
Alexander
Graham Bell (1847 - 1922)
İskoç asıllı ABD'li buluşçu. Bell
ailesi, yıllar boyunca güzel konuşma üzerine çalışmış bir aileydi.
Bu
ailenin bir üyesi olan Graham Bellde çalışmalarını sesin iletimi ve bu
yolla iletişim kurma üzerinde yoğunlaştırdı.
Bunun sonucu olarak
1876'da telefonu icat etti.
Graham Bell sayesinde hayatımıza giren
telefon, çağımızın en önemli buluşlarından biri sayılıyor.
Alfred
Wegener (1880 - 1930)
Alman metorolog ve yerbilimci. Kıtaların
kayması kuramını ortaya attı.
Wegener, başlangıçta tüm kıtaların
Pangea adında tek bir kıta olduğunu, sonradan parçalanıp dağılarak
zamanla günümüzdeki yerlerine ulaştığını ileri sürdü.
Kuzey Kutbu'nun
araştırılmasına katkıları oldu.
Blaise Pascal (1623 - 1662)
Fransız
matematikçi, fizikçi ve felsefeci. Küçük yaşlardan beri bilimle uğraşan
Pascal, 16 yaşında "Konikler Üzerine Deneme" adlı kitabı yazdı.
18
yaşında bir hesap makinesi icat etti. Atmosfer basıncı, sıvıların
dengesi, hidrolik pres, aritmetik üçgen konularında birçok çalışması
var.
Fermat ile birlikte olasılıklar hesabını da buldu.
Cahit
Arf (1910 - 1997)
Türk matematikçi. Doktora yapmak için gittiği
Almanya'da matematikçi Helmut Hasse ile birlikte önemli çalışmalar
yaptı.
Bu çalışmalar sonunda matematikte Hasse-Arf Kuramı'nı
geliştirdi.
"Arf değişmezi", "Arf halkaları" ve "Arf kapanışları"
gibi adıyla anılan matematiksel terimleri bilim dünyasına kazandırdı.
TÜBİTAK'ın
kuruluşunda önemli rol oynadı.
Edwin Hubble (1889 - 1953)
ABD'li
astrofizikçi. Güneş Sistemi'ni barındıran Samanyolu'ndan başka
gökadalar da bulunduğunu saptadı.
Yaptığı gözlemler sonunda
gökadaların, aralarındaki uzaklıkla bağlantılı bir hızla birbirlerinden
uzaklaştıklarını buldu.
Bu, evrenin genişlemekte olduğu düşüncesini
destekleyen bir keşif oldu.
Feza Gürsey (1921 - 1992)
Türk
kuramsal fizikçi. Matematiksel fizik ve yüksek enerji fiziği üzerine
çalışmalar yaptı.
Çalışmalarıyla 1968'de TUBİTAK Bilim Ödülü, 1977'de
Oppenheimer Ödülü, 1979'da Einstein Madalyası ve ilerleyen yıllarda
çeşitli kurum ve kuruluşlardan ödüller ve onursal doktoralar kazandı.
Galileo
Galilei (1564 - 1642)
İtalyan fizikçi, gökbilimci ve yazar.
Bütün
cisimlerin yere aynı hızda düştüğünü keşfetti, eylemsizlik ilkesini ilk
kez formüle etti.
Sarkacın salınımlarındaki eşzamanlılığı saptadı.
Teleskop
kullanarak evreni gözlemleyen ilk kişi oldu.
Dünya'nın Güneş
çevresinde döndüğünü söyledi, ama Engizisyon'un baskısı altında bu
görüşünü geri almak zorunda kaldı.
Gregor Johann Mendel (1822 -
1884)
Kalıtımbilimin öncüsü Avusturyalı botanikçi.
Bitkiler
üzerinde yaptığı çalışmalarda, bir türün özelliklerinin kalıtım yoluyla
sonraki kuşaklara aktarıldığını buldu.
Mendel'in öne sürdüğü ilkeler,
20. yüzyılın başlarında yapılan deneylerle doğrulandıktan sonra,
kalıtım kuramının bütün canlılar için geçerliliği saptanarak,
biyolojinin temel ilkelerinden biri haline geldi.
Guiglielmo
Marconi (1874 - 1937)
İtalyan fizikçi ve buluşçu. İlk başarılı
telsiz telgraf sistemini geliştirdi.
Kısa dalga radyo iletişimi
üzerine yaptığı çalışmalarla modern uzun erimli radyo yayımcılığının
gelişmesini olanaklı kıldığı için, radyonun babası olarak bilinir.
Başka
bilim insanlarının katkılarıyla geliştirilen radyo, televizyonun
bulunuşuna dek en önemli kitle iletişim aracı olarak kaldı.
İhsan
Ketin (1914 - 1995)
Türk yerbilimci. Tüm Türkiye'de
gerçekleştirdiği çalışmalar sonucunda ülkemizdeki deprem bölgelerini
belirledi.
Kuzey Anadolu Fay'ının yapısını inceledi ve tanımladı.
Anadolu'nun batıya kaydığını ortaya koyan da odur.
Çalışmalarıyla
yerbilim alanında birçok bilinmeyeni aydınlatan Ketin, bu alanda
başarılı öğrenciler de yetiştirdi.
İsaac Newton (1642 - 1727)
İngiliz
fizikçi, matematikçi, gökbilimci. Evrensel çekim yasasını keşfetti.
Ağırlık
dediğimiz şeyle gökcisimleri arasındaki çekimin aynı şey olduğunu
anladı.
Mekaniğin özünü oluşturan çalışmalar ve ışık üzerine deneyler
yaptı.
Leibniz'le aynı zamanda diferansiyel hesabın temellerini
attı.
James Watt (1736 - 1819)
İskoç bilim adamı ve
buluşçu.
Geliştirdiği buhar makinesi sanayi devrimini başlatacak ve
insanlık tarihinde yeni bir çığır açılacaktı.
Watt ayrıca, güç
ölçümünü standartlaştırabilmek amacıyla bir atın belli bir sürede
yaptığı işi ölçerek "beygir gücü" adını verdiği bir güç birimi
tanımladı.
Johannes Kepler (1571 - 1630)
Alman gökbilimci.
Dünya'nın
ve diğer gezegenlerin eliptik bir yörüngede Güneş'in çevresinde
dönmesiyle ilgili üç yasayı ortaya koydu.
Copernicus'tan bu yana
Dünya ve öteki gezegenlerin Güneş çevresinde dairesel yörüngelerde
dolandıkları düşünülüyordu.
Karl Werner Heisenberg (1901 - 1976)
Alman
fizikçi ve felsefeci. 1925 yılında kuantum mekaniğinin matris biçimini
geliştirdi.
Bu buluşuyla Nobel ödülü kazanan fizikçi, asıl ününü 1927
yılında yayımladığı belirsizlik ilkesine borçludur.
Ayrıca
girdaplanmanın hidrodinamiği, atom çekirdeği, kozmik ışınlar ve temel
parçacıklar gibi konularda önemli çalışmaları var.
Louis Pasteur
(1822 - 1895)
Fransız kimyacı ve biyolog. Fermantasyon üzerine
çalıştığı sırada, mikropların kendiliğinden üremesinin söz konusu
olmadığını gösterdi.
Bazı içeceklerin uzun süre saklanmasını sağlamak
üzere geliştirdiği yöntem "pastörizasyon" adıyla anılır.
Şarbon
aşısını keşfetti. Onu asıl üne kavuşturan kuduz aşısını bulması oldu.
Margaret
Mead (1901 - 1978)
ABD'li antropolog (insanbilimci). Okyanusya
halklarıyla ilgili kültürel çalışmalarıylaadını duyurdu.
Kadın
hakları, çocuk yetiştirme, ahlak, nükleer silahlanma ırklararası
ilişkiler, uyuşturucu kullanımı, nüfus planlaması, dünyadaki açlık gibi
birçok sorunu inceledi ve kültürel farklılıklar konusunda yeni fikirler
geliştirdi.
Marie Curie (1867 -
1934)
Radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalarla iki kez Nobel
Ödülü kazanan Polonya asıllı Fransız fizikçi.
Uranyumla yaptığı
deneyleri sonucu radyoaktiviteyi keşfetti. Toryumun radyoaktif
özelliğini buldu ve radyum elementini ayrıştırdı.
Çalışmalarıyla bir
çığır açan Curie, Nobel ödülü alan ilk kadın, bu ödülü iki kere alan ilk
bilim insanı oldu.
Max Planck (1858 - 1947)
Alman
kuramsal fizikçi. Kuantum kuramını geliştirdi. Termodinamik yasaları
üzerine çalıştı.
Kendi adıyla anılan Planck sabitini ve Planck ışınım
yasasını buldu.
Ortaya attığı kuantum kuramı, o güne değin bilinen
fizik yasaları içinde devrimsel ve çığır açıcı nitelikteydi.
Michael
Faraday (1791 - 1867)
İngiliz fizikçi ve kimyacı.
19.
yüzyılın en büyük bilim adamlarından biri olan Faraday, elektromanyetik
indüklemeyi, manyetik alanın ışığın kutuplanma düzlemini döndürdüğünü
buldu.
Elektrolizin temel ilkelerini belirleyen de odur.
Klor
gazını sıvılaştırmayı ilk kez o başarmış, elektrik motorunu ve dinamoyu
icat etmişti.
Nieis Bohr (1885 - 1962)
Danimarkalı
fizikçi. Kuantum kuramını atom yapısının belirlenmesinde ilk kez
uygulayarak, kendi adıyla anılan atom modelini oluşturdu.
Kuantum
fiziğinin gelişmesinde 50 yıla yakın bir süre öncü rolü oynadı.
Ayrıca
atom çekirdeğinin sıvı damlacığı modelini geliştirdi.
Sigmund
Freud (1856 - 1939)
Avusturyalı hekim. Psikiyatride "psikanaliz"
adı verilen bir yöntem geliştirdi.
Buna göre, ruhsal sorunların
kaynağını, hastaların bastırdıkları ve bilinçaltına ittikleri sorunlarda
aradı.
Hastaların bilinçaltındaki duygularını yüzeye çıkarmaya
dayalı "psikoterapi" adı verilen bir yöntemle hastalarını iyileştirmeye
çalıştı.
Thomas Alva Edison (1847 - 1931)
Bini aşkın buluş
yapan ABD'li buluşçu.
Elektrik ampulü, gramofon, film gösterme
aygıtı gibi buluşlarıyla günlük yaşamda vazgeçilemeyen aletlerin babası
oldu.
İlk deneylerine on yaşında başlayan Edison, öldüğünde geriye
bini aşkın buluş ve gözlemleriyle dolu 3400 not defteri bırakmıştı.
Wilheim
Conrad Röntgen (1845 - 1923)
Alman fizikçi. Modern fizik çağını
başlatan ve tıpta çığır açan bir buluş olan X ışınlarını buldu.
Röntgen,
başlangıçta bu ışınların yapısını tam olarak anlayamadığı için onları,
bilinmeyen anlamında "X" olarak adlandırdı.
Kağıt, tahta, alüminyum
gibi opak maddelerin içinden geçebilen bu ışınlar, sonraları Röntgen
ışınları olarak anılmaya başlandı.